دریافت
عنوان: خلاصه فصل چهارم
حجم: 143 کیلوبایت
اهداف کلی این فصل بدین قرار هستند که دانش آموز تعریف دقیقی از موج بداند، امواج طولی و عرضی را بشناسد و بین آنها تمیز قایل گردد. تابع موج را تعریف کند،انتشار امواج را در دو و سه بعد بررسی کند ، برهمنهی و تداخل آنها را با انجام آزمایش بفهمد و تحلیل ریاضیاتی آنها را انجام دهد. در پایان نیز بتواند مسائل آخر فصل را حل کند. مثالها و تمرینات این فصل ،متناسب با اهداف آموزشی فصل چیده شده اند و بیشتر به درک مسئله می پردازند. یکسری فعالیتها نیز در متن درس وجود دارند که انجام آنها به درک بهتر مفهوم فیزیکی مطالب کمک می کند. اینگونه که بر می آید دانش آموز میبایست در این فصل بیشتر در زمینه حل مسئله ، رسم نمودار و تحلیل ریاضیاتی نمودارهای مربوطه ارزشیابی شود.معلم در این فصل میتواند مثالهایی چون ، انداختن سنگ در آب و امواج رودخانه ها و ... اشاره کند.
در پایان این فصل نیز سیزده سوال آمده است که تمام آنها بغیر از سوال اول ، مسئله میباشند. میتوان دانش آموز را برای کار تکمیلی ، به جلد دوم کتاب هالیدی سوق داد. جا دارد بگویم حسنی که این کتاب نسبت به ویرایش قبلی آن دارد اینست که فصل موج از فصلهای حرکت نوسانی و صوت جدا شده تا دانش آموز ضمن اینکه بصورت مجزا مسئله حل می کند ،گیج نمی گردد.
نقدی بر فصل سوم کتاب پیش دانشگاهی
در مورد طراحی ای که در مورد این فصل بر روی جلد کتاب قرار گرفته است ، میتوان باز هم به همان اسکیت باز اشاره کرد و این بار اینگونه تفسیر کرد که اسکیت باز در حال یک حرکت نوسانی بر یک نیمدایره است. اهداف کلی این فصل اینست که دانش آموز با انواع حرکت هماهنگ ساده آشنایی پیدا کند ، حرکت نوسانگر را تحلیل کند و جهت سرعت و شتاب مربوط به آن را در هر نقطه از نوسان ، تشخیص دهد. با پدیده تشدید آشنایی پیدا کرده و مسائل آخر فصل را بتواند حل کند.
از جمله وسایلی که میتوان از آن بعنوان کمک در تدریس به معلم اشاره کرد ،وسایلی همچون فنر و یک جسم کوچک تا بعنوان وزنه از آن استفاده گردد.آزمایشات مختلفی را نیز معلم میتواند طراحی کرده و یا از کتابهایی چون آزمایش های فیزیک ، مجله رشد فیزیک و... میتواند استفاده کند. ارزشیابی از این فصل نیز بیشتر به حل مسئله، رسم نمودار و تحلیل نمودارهای نوسانگر اختصاص داده میگردد.
پیشنهاد میگردد که معلم نسبت به یادگیری دانش آموز در این فصل تاکید بیشتری کند. چرا که این فصل پیش زمینه ای است برای دو فصل بعدی . در ضمن پیشنهاد میگردد تا معلم در کنار این کتاب توجهی به جلد دوم کتاب فیزیک هالیدی داشته باشد.چرا که متن و مسائل و پرسشهای این کتاب تا حدودی نزدیک به کتب دبیرستانی هستند.
نقدی بر فصل دوم کتاب پیش دانشگاهی
آن قسمت از طرح روی کتاب که مربوط به اسکیت باز میباشد که در مسیر دایره ای در حال حرکت است، میتواند تداعیگر این فصل کتاب باشد. اهدافی که در این فصل کتاب بررسی میگردند عبارتند از : دانش آموز بتواند قوانین نیوتن را یاد بگیرد و از انها در حرکت اجسام در دو بعد استفاده کند. فرمولهای مربوط به تکانه زاویه ای و حرکت دایره ای را یاد بگیرد، بتواند در مورد این فرمولها مسئله حل کند ، قوانین کپلر را بشناسد و از روی آن حرکت سیارات مختلف را تحلیل کند. در پایان نیز بتواند تمرینات پایان فصل را بتنهایی حل کند. در این بخش از کتاب نیز همچون بخش گذشته ، تمرینات و مسائل نسبتا زیادی در جهت یادگیری بهتر دانش آموز طراحی شده است. از جمله مواد و وسایل کمک آموزشیمربوط به این درس میتوان به پوسترها و چاتهایی اشاره کرد که یا توسط معلم ساخته شده اند و یا در بازار موجود هستند . اگر امکانات مدرسه اجازه بدهد میتوان از تلقهای شفاف و و پروژکتور نیز اینکار را انجام خواهند داد. بجز چند فعالیتی که در کتاب وجود دارد آزمایشات خاصی برای این فصل در نظر گرفته نشده است. البته این فعالیتها توسط خود دانش آموز نیز قابل انجام هستند.اینطور که بر می آید بیشتر ارزشیابی بصورت حل مسئله و رسم نمودار مدنظر است و تاکید چندانی بر پرسشهای مفهومی نشده است. معلم در کنار این فصل میتواند کتاب هلیدی جلد اول را معرفی کند. در ضمن پیشنهاد میگردد ، در کنار این کتاب ،در درس حساب دیفرانسیل و انتگرال پیش دانشگاهی ،مبحث مختصات قطبی آورده گردد تا بحث حرکت دایره ای بطور کامل برای دانش آموزان جا بیافتد.
برخی از نقد های جزیی:
حجم بالای کتاب پیش دانشگاهی سبب می شود که مطالب فصل های انتهایی که بسیار مهم هم هستند یا باقی می مانند یا صرفا به طور سطحی درس داده می شوند.
در صفحه 41 ابتدا مسئله های نیروهای افقی و عمودی حل شده سپس در صفحه 43 رابطه آن را مطرح کرده است.
در حرکت دایره ای بیشتر از آن که مثال و تمرین حل بشود صرفا به روابط و اثبات آن ها پرداخته است که هیچگاه اثبات آن ها در دبیرستان استفاده نخواهد شد.
در صفحه 60دکتاب لزومی به اثبات سرعت خطی نبود زیرا دانش آموزان بیش از هر چیز از مسائل و رابطه آخر استفاده می کنند.
ذر صفحه 63 مبحث شتاب دایره ای را به خوبی نتوانسته مفهوم آن را از سرعت خطی جدا کند و صرفا با روابط آن را بیان کرده است.برای بیان بهتر مفهوم به مثال های روزمره و عکس های بیشتری نیاز بود.
نقدی بر فصل اول کتاب پیش دانشگاهی
تصویر یک موشک که در حال پرتاب به فضا بر روی جلد کتاب است تداعیگر بحث حرکت شناسی است. اهداف کلی این درس اینست که حرکت در یک بعد را دانش آموز بفهمد وآن را به دو بعد تعمیم دهد. فرمولها و شیوه های حل مسئله را یاد بگیرد . چند آزمایش در این مورد انجام دهد و در پایان بتواند مسائل آخر فصل را حل کند. در این فصل از کتاب تمرینات و مثالهای به نسبت زیادی طراحی شده که بخوبی به دانش آموز جهت می دهد و پله پله دانش آموز را آماده می کند تا از عهده سوالات دشوارتر بر بیایند. تمرینات پایانی فصل چهارده تا میباشند که به احتمال فراوان از آسان به سخت چیده شده اند. البته پیشنهاد می گردد که پرسشهایی متناسب با درس طراحی گردد تا به فهم بهتر دانش آموز کمک کند. در مورد مواد و وسایل کمک آموزشی نیز باید بگویم که این فصل نیاز چندانی به این چیزها ندارد و معلم می تواند با حرکت دادن وسایل ساده ای چون گچ و یا حتی با حرکت خودش در کلاس درس و یا حتی راه رفتن در کلاس و یا آوردن مثالهایی از حرکت اجسام در طبیعت بحث حرکت را جا بیاندازد. چند تا فعالیت نیز معرفی شده اند که دانش آموز میتواند خود بتنهایی آنها راانجام دهند و وظیفه معلم اینست که نتایج حاصله را مورد بحث در کلاس قرار دهد. اینگونه که از تمرینات آخر فصل بر می آید ارزشیابی بصورت حل مسئله مدنظر طراحان این کتاب بوده است. انتقادی که در این زمینه دارم اینست که بجای اینکه بحث حرکت دوبار بررسی گردد، دیگر در کتاب سال دوم بررسی نشود و فقط یکبار بطور مفصل بررسی شود. در مورد فعالیت های جانبی نیز میتوان به مسائل و پرسشهای فصل دوم و سوم کتاب هالیدی جلد اول اشاره کرد
برخی نقد های جزیی:
در صفحه 4 قبل از تمرین 1-1 باید فرمول 1-3 را مطرح میکرد.
در صفحه 4 تمرین 1-1 که نمودار سهمی است پیچیده تر از مثال 1-2 صفحه 6 میباشد باید آن را در آخر مطرح میکرد.
در صفحه 29 و 30 به جای اثبات های خشک و مطالب بی عکس و غیر جذاب باید مفهوم بهتری از برد مطرح میکرد.
قبل از مطرح کردن حرکت پرتابی باید یک آزمایشی ساده برای دانش آموزان نشان داده می شد. اما این آزمایش در انتها با فعالیت 1-8 آمده است.
این کتاب که یکی از حجیم ترین کتب دبیرستانی است ، محصولی از گروه فیزیک دفتر شورای برنامه ریزی و تالیف کتب درسی است . طرح روی جلد آن ارتباط زیادی با مطالب کتاب دارند . مثل موشکی که در حال پرتاب به فضا است و اسکیت بازی که در یک مسیر دایره ای در حال حرکت نوسانی است ، بترتیب مربوط به حرکت در دو بعد و نوسانی یاده هستند . تصویر شکل یو شکل مربوط به صوت بوده و شکلی که مربوط به لیزر می شود .
در این کتاب مثالها با رنگ زرد ،تمرینات با رنگ آبی و فعالیتها نیز با رنگ قرمز مشخص شده اند . اول هر فصل نیز تصویر دانشمندانی ترسیم شده است که در زمینه مربوط به آن فصل فعالیت کرده اند. کل این کتاب شامل هشت فصل به نامهای حرکت شناسی در دو بعد ، دینامیک ، حرکت نوسانی ،موج مکانیکی ، صوت ،موج الکترومغناطیسی ،فیزیک اتمی و حالت جامد می باشد . کل این کتاب دیست و هشتاد صفحه دارد .
از جمله مواد و وسایل آموزشی نیز می توان به پوسترها ،چارتها ،معرفی سایتهای اینترنتی ، تلقهای شفاف ، پروژکتور و آزمایشگاه با امکانات اشاره کرد. البته در این کتاب زیاد به انجام آزمایش تکیه نشده است و بیشتر جنبه حل مسئله در آن مهم بوده است. در کنار این کتاب می توان کتابهایی همچون کتب فیزیک هالیدی و کتب فیزیک عمومی اشاره کرد.
پیشنهاد
می گردد که معلم برای تدریس این کتاب مطالعاتی را نیز در زمینه کتب فیزیک دانشگاهی
داشته باشد وهمچنین در زمینه شیمی نیز اطلاعات کافی داشته باشد. در ادامه به بررسی فصل به فصل کتاب میپردازیم.
این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.
زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.
همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.